domingo, noviembre 07, 2010

Luengas y simplificazión

Dende las Reglas de orthographía de la lengua castellana de 1517, de Antonio de Nebrija, o castellano no ha feito más que eboluzionar enta la simplificazión (con eszeuzions, profes) y ta yo ixa simplificazión ye una d'as balors prinzipals de ixa luenga, una luenga franca que no fa sino aumentar en fabladors. Asinas por exemplo 'paréntesis' estió un tiempo 'parenthesis' y dica 1803 en o dizionario de a RAE surtía a parola 'quatro', en cuentas de 'cuatro'.

Por contra en l'aragonés o zaguer cambio que se ha feito ye tot lo contrario, se embolica la grafía. Ye curioso cómo as luengas francas se simplifican (l'anglés ye atro exemplo) y por contra l'aragonés, luenga identitaria y minoritaria dezide fer o camín imberso, creando lo neoarcaico, ta yo ye incomprensible.

4 comentarios:

Unknown dijo...

L'argumento que fas servir ye feble.

As luengas han d'enantar con a suya identidat, ye a suya razon d'existencia. A yo por eixemplo leyer "eszeuzions" me mete birolo.

Baixo lo bateauguas d'a simplificación i culle a ortografía que as chovens femos servir en os mobils, u dillá encara, nos endreza enta la mayor simplificación: charrar una única luenga, y prou que no'n estará l'aragonés.

Florencio dijo...

Á yo me meten birolo atras muitas parolas d'o neoarcaico, qué se ba á fer...

No sé por qué a simplificazión particular d'as luengas (ya siga aragonés, castellano, anglés u basco) leba á charrar un unico idioma. Yo por agora charro 4 luengas y creigo que ixe ye o futuro, que a chen charre barios idiomas, y como ye probable que se aprendan á lo largo d'a bida creigo que ye importán que faborezcan a comunicazión dende a simplizidá, por ixo prefiero a conchugazión berbal de l'anglés y a grafía d'o castellano (por charrar de luengas que conoxco y d'as que soi estau mayestro).

Barrenau dijo...

1.- De verdat creyes que o castellano ye tendendo enta una simplificación grafica? No han feito que quatre (con q) cambeos que trucan muito lo ficacio pero que no simplifican guaire. Ye más, quasi totz os cambeos, por lo que he leyiu son optativos, asinas que han embolicau más la cosa. Cadagún agora escribirá como le pete (como yera y ye pasando con l'aragonés).
2.- No me dirás que a grafía anglesa, castellana, alemana u francesa ye más facil que no pas l'aragonesa, no?
3.- Diles a os simplificadors castellanos que escriban "zanaoria" u "biba la birjen", a viyer que te dicen...

Florencio dijo...

Sobre a simplificazión, no soi charrando nomás d'as 4 cosetas zagueras, sino d'un prozeso muito más amplo. Nomás tiens que biyer un dizionario d'a RAE d'os sieglos XVIII u XIX, he ficau dos exemplos pero bi'n ha muitos más.

A grafía anglesa ye una mierda, pero tiene una tradizión de sieglos, y tamién tiende á la simplificazión (muitismo menos que o castellano) asinas a parola 'through' pronunziada /θru:/ la han cambiada en america por 'thru'.

Ya sapes que o mío punto de surtida ye que ya que se fa una grafía nueba no beigo loxico fer-la complicada.

O castellano tamién tiene una tradizión de sieglos, y á pesar de ixo sapes que dentro d'as luengas francas ye una d'as más simplas en terminos graficos. E ixo no quita ta que tamién aiga filologos u escritors notables que propongan a suya simplifizazión total, creigo que Gabriel García Márquez ye una d'ellas.